Türkiye’nin çok eski tarihlere dayanan deprem kronolojisi göz önünde bulundurulduğunda, birçok kentte depreme dayanıklı ev arayışı dikkat çekiyor.

1999 yılında yaşanan büyük Marmara depremi ve daha sonraki yıllarda görülen Van depremi, Erzincan depremi ve Hatay depremleri gibi afetler insanların bu korkuya dayanarak evlerinin sağlam olması isteğini doğuruyor.

Sağlam bir yapıda ikamet etmek, Türkiye’de her zaman karşılaşılabilecek deprem tehlikesine karşı daha güvenli ve huzurlu bir yaşam sağlıyor. Satılık daire veya kiralık daire ararken bu ayrıntılara dikkat etmek gerekiyor.

Bu nedenle deprem tehlikesinin her zaman gündemde bulunduğu İstanbul, İzmir, Çanakkale, Mersin veya Düzce gibi birçok şehirde yapıların depreme karşı dayanıklı olmasını sağlayan temel özellikler bulunuyor.

Deprem tehlikesinin sürekli yaşanabileceği kentlerde depreme dayanıklı ev yapılarının sahip olması gereken özellikler arasında ilk aşamada bu maddeler yer alıyor.

• Bir binanın depreme karşı dayanıklı konumda bulunması için öncelikle nem çekmemesi ve su gibi yıkıcı etkisi bulunan etmenlere karşı korunmuş olması gerekiyor. Bu işlem, yapılarda su yalıtımı sağlanması sayesinde elde ediliyor.
• Bir ev incelenirken öncelikle dış yapısında sağlam bir görüntünün bulunması, çatlaklar ve geometrisi bozulmuş bölümler yer almaması depreme dayanıklı olduğuna dair ilk algının oluşmasını sağlıyor.
• Yapının dış görünüş anlamında sağlam bir algı oluşturması kadar resmi olarak sağlamlığını ispat edebilmesi için dayanıklılık raporu sahibi olması da gerekiyor.
• Yapı projelerinin mimarlar ve mühendisler eşliğinde profesyonel olarak hazırlanmış olması ve projelerin malzeme tercihleri ve yapı özelliklerine göre birebir olarak uygulanması da depreme karşı dayanıklılık oluşturuyor.

Depreme Dayanıklı Ev İçin Yasal Noktalar

Yapılarda depreme dayanıklı ev özelliğinin oluşturulması için nem yalıtımı, dayanıklılık raporu, sağlam dış görünüm ve proje esasları gibi önemli noktada bulunan yasal ayrıntılarda yer alıyor. Bu yasal ayrıntıların arasında;

• Projenin uygulanması sırasında betonarme korozyonunu engelleyebilmek için ve yapının betonarme ömrünü uzatabilmek için su yalıtımı gerçekleştirilmesi deprem tehlikesi bulunan birçok kentte zorunlu olarak tutuluyor.
• Daha önceki dönemlerdeki yaşanan deprem afetleri ve farklı fiziksel olaylar nedeniyle yapının hasar alıp almadığını belirten hasar raporunun da hazırlanmış olması gerekiyor. Hasar raporu, yapıda oluşan sıkıntılı durumların nasıl giderildiğini ve bu onarımların ne kadar geçerli olduğunu ortaya koyuyor.
• Hasar raporu kadar önemli olan depreme dayanıklı ev özelliklerinden birisi de dayanıklılık raporu olurken bu rapor resmi merciler tarafından hazırlanan bir özellik taşıyor. Dayanıklılık raporu oluşturulması için yapıdan alınan betonarme örnekleri ve yapısal örnekler dayanıklılık testlerinden geçiriliyor. Bu testler sonucunda gerekli sonuçları sağlayan yapılar, güvenli yaşam alanları olarak belirleniyor.
• Depreme karşı korunaklı bir yapı, mutlak olarak projelendirme aşamasında ve inşaat aşamasında sağlam malzemeler ile oluşturulması gereken bir özellik gerektiriyor. İnşaat sırasında betonarme malzeme, çelik ve demir gibi inşaat malzemelerinin yeterli düzeyde kullanılması ve bu işlem için gerekli denetlemelerin yapılmış olması önemli bir ayrıntı sağlıyor.

Fiziksel Özellikler

Yapıların depreme dayanıklı ev özelliklerini göstermesi için hasar raporu, dayanıklılık raporu, su yalıtımı malzemeleri, projeye uygun şekilde inşa edilmiş olması ve dış görünüşte sağlam olması gibi noktalar göz önünde bulundurulurken yapının sahip olduğu fiziksel özellikler de bu maddeler içerisinde önemli bir noktayı oluşturuyor.

• Bir yapının mutlak olarak temel noktasında ve dış ayrıntılarında sağlam malzemeler ile inşa edilmiş olması ve bu malzemelerin en az 10 yıl süre geçtiğinde dahi dayanıklı olması gerekiyor. Örneğin yapı temelinde çatlaklar ve nemlenme durumlarının bulunmaması ve küflenme gibi etkiler görülmemesi gerekiyor.
• Yapılarda su yalıtımı oluşturulması gibi ısı ve yangın yalıtımının da oluşturulması ve kolay şekilde ulaşılabilen ve teknik şartnamelere göre uygulanmış bir yangın merdiveni içermesi ve uygun kullanım yaşının üzerinde olmaması da gerekiyor.