Ankara

Hazine ve Maliye Bakanlığı, mart ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, martta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,6 artarak 155 milyar 967 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 102,3 artışla 224 milyar 939 milyon lira olarak kaydedildi.

Bütçe, martta 68 milyar 972 milyon lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçe giderleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Mart 2021'de 111 milyar 164 milyon lira iken geçen ay yüzde 102,3 artışla 224 milyar 939 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2022 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira ödeneğin yüzde 12,8'i kullanılmış oldu.

Geçen yılın mart ayında bütçe, 37 milyar 992 milyon lira faiz dışı fazla verirken bu yılın mart ayında 42 milyar 34 milyon lira faiz dışı açık oluştu.

Faiz hariç bütçe giderleri, martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 104,3 artarak 198 milyar 1 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 13,1 olarak hesaplandı.

Martta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 50,2 artarak 41 milyar 54 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 424 milyar 781 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, martta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 artışla 6 milyar 845 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 69 milyar 147 milyon lira ödeneğin yüzde 9,9'u kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 128 milyar 150 milyon lira ödeneğin yüzde 10,8'i harcandı. Martta yüzde 65,8 artışla 13 milyar 835 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler martta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 85,7 artışla 85 milyar 780 milyon lira olarak belirlendi. Bütçede öngörülen 657 milyar 273 milyon lira ödeneğin yüzde 13,1'i kullanıldı.

Martta 8 milyar 829 milyon lira sermaye gideri, 655 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 41 milyar 2 milyon lira oldu.

Faiz giderleri söz konusu ayda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 89,3 artarak 26 milyar 938 milyon lirayı buldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın mart ayında 134 milyar 927 milyon lira iken bu yılın mart ayında yüzde 15,6 artarak 155 milyar 967 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin mart ayı gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 12,3 iken geçen ay yüzde 10,6 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı geçen ay Mart 2021'e kıyasla yüzde 64,5 artarak 127 milyar 410 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise Mart 2021'de yüzde 8,4, geçen ay yüzde 10,1 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, martta yüzde 55,9 azalışla 23 milyar 967 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 3 milyar 864 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 727 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla martta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 36,3, kurumlar vergisi yüzde 127,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 34,8, özel tüketim vergisi yüzde 38,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 42,4, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 112,1, damga vergisi yüzde 20,5, harçlar yüzde 56,1, diğer vergiler tahsilatı yüzde 89,1 arttı.

Ocak-mart dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Mart 2021 döneminde 321 milyar 336 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 77,9 artışla 571 milyar 715 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2022'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira ödeneğin yüzde 32,7'si kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 78,7 artarak 486 milyar 876 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 32,2 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 48,6 artışla 130 milyar 420 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 424 milyar 781 milyon lira ödeneğin yüzde 30,7'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 44 artarak 21 milyar 276 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 69 milyar 147 milyon lira ödeneğin yüzde 30,8'i kullanılmış oldu.

Ocak-mart döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 128 milyar 150 milyon lira ödeneğin yüzde 23,8'i harcandı. Bu dönemde yüzde 80,1 yükselişle 30 milyar 464 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 67,4 artarak 223 milyar 999 milyon lirayı buldu. Bütçede öngörülen 657 milyar 273 milyon lira ödeneğin yüzde 34,1'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 16 milyar 355 milyon lira sermaye gideri, 906 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 63 milyar 457 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 73,4 yükselerek 84 milyar 839 milyon liraya çıktı.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-mart döneminde 344 milyar 115 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 75,1 artışla 602 milyar 524 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-mart dönemi gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 31,3, bu yılın aynı döneminde yüzde 40,9 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde 2021'in ocak-mart dönemine göre yüzde 78,4 artarak 455 milyar 157 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 36,2 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de aynı dönemde yüzde 66,6 artarak 132 milyar 346 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 9 milyar 962 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 5 milyar 60 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 42,4, kurumlar vergisi yüzde 157,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 54,3, özel tüketim vergisi yüzde 37,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 59,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 117,2, damga vergisi yüzde 19,8, harçlar yüzde 53,4 ve diğer vergi gelirleri yüzde 75,8 artış gösterdi.

Kaynak: AA